เส้น LM ซึ่งเป็นสมการ MV = PY เป็นเรื่องที่นักเรียน CFA Level I ส่วนใหญ่สงสัยกันมากว่ามันมีความหมายว่าอย่างไร และเป็นจุดสำคัญจุดนึงที่ทำให้นักเรียนส่วนใหญ่เรียนวิชาเศรษฐศาสตร์ไม่รู้เรื่อง
ผมจึงขอยกตัวอย่างเพื่อให้เข้าใจง่าย ๆ โดยให้ดูรูปข้างล่างประกอบ แบบนี้แล้วกันนะครับ
สมมุติให้แบงค์ชาติพิมพ์แบงค์ 100 บาทออกมา 1 ใบ แล้ว แบงค์ใบนั้นได้เริ่มต้นไปอยู่ในมือของนาย A
นาย A ยังไม่คิดจะใช้เงิน จึงเก็บเงินไว้ในกระเป๋าตัวเอง 10 บาท และเอาไปฝากธนาคาร 90 บาท
นาย B ไม่มีเงินแต่ต้องการใช้เงินจึงไปยืมจากธนาคารมา 90 บาทแล้วเอาไปซื้อของกับ นาย C ทำให้เงิน 90 บาทไปอยู่ที่นาย C และเมื่อมีการซื้อขายเกิดขึ้น จึงเกิด GDP = 90 บาท
นาย C ยังไม่คิดจะใช้เงิน จึงเก็บเงินไว้ในกระเป๋าตัวเอง 10 บาท และเอาไปฝากธนาคาร 80 บาท
นาย D ไม่มีเงินแต่ต้องการใช้เงินจึงไปยืมจากธนาคารมา 80 บาทแล้วเอาไปซื้อของกับ นาย E ทำให้เงิน 80 บาทไปอยู่ที่นาย E และเมื่อมีการซื้อขายเกิดขึ้น ทำให้มี GDP ทั้งหมด 170 บาท
การฝาก การยืม และซื้อขายวนไปเรื่อย ๆ จาก E->F->A->B->C->D->E->F ทำให้เงินเกิดการเปลี่ยนมือไปเรื่อยๆ จนรอบสุดท้ายไปถึงนาย F เกิดเป็น GDP ทั้งระบบ 390 บาท
จากกระบวนการดังกล่าวจะเห็นว่าแบงค์ชาติพิมพ์เงินแค่ 100 บาท แต่การเปลี่ยนมือทำให้เกิดเป็น GDP ทั้งหมด 390 บาท
ซึ่ง
PY คือ Nominal GDP = 390 บาท
M คือ Money Supply = 100 บาท
V คือ Velocity of money = 3.9 ซึ่งคือความหมายว่าเงินมีการเปลี่ยนมือเร็วแค่ไหน
ดังนั้นถ้าเงินมีการเปลี่ยนมือเร็วขึ้น Nominal GDP ก็จะสูงขึ้นตามไปด้วย
Y คือ Real GDP ซึ่งเป็น GDP ที่ adjust ด้วยเงินเฟ้อแล้ว
P คือ GDP Deflator ซึ่งเป็นระดับราคา
หมายเหตุ Nominal GDP = Real GDP x GDP Deflator ซึ่งเป็นเนื้อหาตอนต้นของบทเดียวกับ MV=PY
จุดสำคัญคือ Velocity of money จะสังเกตได้ว่าถ้าแต่ละคนเก็บเงินไว้ที่ตัวเองน้อย และเอาไปฝากธนาคารเยอะขึ้น เงินจะยิ่งหมุนเร็วขึ้น GDP ของทั้งระบบจะสูงขึ้น
แต่ถ้าคนเก็บเงินไว้กับตัวเองเยอะขึ้นเอาไปฝากธนาคารน้อยลง การหมุนของเงินจะช้าลง ทำให้ GDP ของทั้งระบบจะน้อยลง
คนจะฝากเงินเยอะหรือน้อยจะขึ้นอยู่กับดอกเบี้ยในตลาดถ้าดอกเบี้ยสูงขึ้นก็มีแรงจูงใจให้คนฝากเงินเยอะขึ้น เงินจะหมุนเร็ว
ถ้าดอกเบี้ยต่ำแรงจูงใจในการฝากเงินจะน้อยลง เงินจะหมุนช้าลง
ดังนั้น Velocity of money กับดอกเบี้ยในตลาดจึงมีความสัมพันธ์เชิงบวกนั่นเอง
หวังว่าจะเป็นประโยชน์กับคนที่กำลังเตรียมสอบ CFA Level I นะครับ
